Chất lượng gạch nung được đo bằng các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể, giúp đảm bảo độ bền và an toàn cho công trình. Đừng bỏ qua bước thử nghiệm trước khi thi công.
Gạch đất sét nung là một trong những vật liệu xây dựng truyền thống và phổ biến nhất hiện nay, góp mặt trong hầu hết các công trình từ dân dụng đến công nghiệp. Tuy nhiên, không phải viên gạch nào cũng có chất lượng giống nhau. Nếu lựa chọn và sử dụng gạch không đạt tiêu chuẩn, công trình có thể đối mặt với các rủi ro như nứt tường, thấm nước hay giảm tuổi thọ. Vậy làm sao để biết một viên gạch nung có thật sự “đạt chuẩn”? Chất lượng gạch đất sét nung được đo bằng những yếu tố nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Kích thước và hình dạng: Gạch cần có kích thước đồng đều, bề mặt phẳng, cạnh vuông, không bị cong vênh, nứt vỡ hay sứt mẻ.
Cường độ nén: Thể hiện khả năng chịu lực của gạch. Gạch đạt chuẩn phải có cường độ nén tối thiểu theo TCVN, đảm bảo độ bền cho công trình.
Độ hút nước: Gạch tốt có độ hút nước thấp (≤ 20%), giúp hạn chế thấm ẩm và tăng tuổi thọ cho tường.
Khối lượng thể tích: Phản ánh độ đặc chắc của viên gạch. Gạch càng đặc thì càng bền và chống thấm tốt hơn.
Âm thanh khi gõ: Khi gõ hai viên gạch vào nhau, âm thanh phải vang, dứt khoát – điều này cho thấy gạch được nung kỹ, không bị rỗng hay nứt ngầm.
Màu sắc và bề mặt: Gạch có màu đỏ sẫm hoặc đỏ cam đồng đều, bề mặt nhẵn, ít lỗ kim là dấu hiệu của quá trình sản xuất ổn định.
Độ bền va đập và chống mài mòn: Gạch cần đủ cứng và dai để không bị vỡ vụn trong quá trình vận chuyển và thi công.
Việc thử nghiệm gạch đất sét nung nhằm đánh giá chất lượng sản phẩm theo các chỉ tiêu cơ lý đã được quy định trong TCVN 1450:2009 – Gạch đất sét nung – Yêu cầu kỹ thuật và các tiêu chuẩn liên quan. Quy trình thử nghiệm cơ bản được thực hiện như sau:
Bước 1: Lấy mẫu
Mẫu thử được lấy ngẫu nhiên từ lô sản phẩm, số lượng tùy theo quy mô lô hàng và yêu cầu thử nghiệm. Thông thường, mỗi chỉ tiêu cần ít nhất 10 viên gạch để đảm bảo độ chính xác thống kê.
Bước 2: Kiểm tra kích thước và khuyết tật hình học
Gạch được đo chiều dài, chiều rộng và chiều cao bằng thước chính xác. Đồng thời, kiểm tra bằng mắt thường để phát hiện các khuyết tật như cong vênh, sứt mẻ, nứt bề mặt hoặc rỗ lỗ kim.
Bước 3: Xác định độ hút nước (TCVN 6355-4:2009)
Mẫu gạch được sấy khô ở nhiệt độ 105 ± 5°C đến khối lượng không đổi, sau đó ngâm nước trong 24 giờ và cân lại. Độ hút nước được tính theo phần trăm khối lượng nước hút vào so với khối lượng khô ban đầu.
Bước 4: Thử cường độ chịu nén (TCVN 6355-2:2009)
Mẫu được nén phá bằng máy nén thủy lực có tải trọng phù hợp. Kết quả thể hiện bằng đơn vị MPa, là chỉ tiêu quan trọng nhất quyết định khả năng chịu lực của gạch.
Bước 5: Xác định khối lượng thể tích (TCVN 6355-5:2009)
Mẫu được cân khối lượng và đo thể tích, từ đó tính ra khối lượng thể tích. Gạch đặc thường có giá trị này cao hơn so với gạch rỗng.
Bước 6: Thử độ bền va đập và kiểm tra âm thanh khi gõ
Thử bằng cách gõ nhẹ hai viên gạch với nhau để đánh giá chất lượng nung và phát hiện nứt ngầm. Gạch đạt chuẩn sẽ phát ra âm thanh vang, thanh.
Bước 7: Ghi nhận kết quả và đối chiếu tiêu chuẩn
Tất cả các kết quả thử nghiệm được ghi lại và so sánh với yêu cầu kỹ thuật theo TCVN 1450:2009 để xác định mức chất lượng của lô gạch.
Lưu ý:
Tất cả các bước thử nghiệm nên được thực hiện tại phòng thí nghiệm được công nhận (VILAS) để đảm bảo tính khách quan, chính xác và có giá trị pháp lý trong hồ sơ nghiệm thu công trình.
Thử nghiệm gạch đất sét nung là bước quan trọng giúp đánh giá chính xác chất lượng và độ an toàn của vật liệu trước khi đưa vào thi công. Việc này không chỉ đảm bảo rằng gạch đáp ứng đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định (như TCVN 1450:2009), mà còn giúp phát hiện sớm các sản phẩm kém chất lượng, tránh nguy cơ gây nứt tường, thấm nước, sụt lún công trình. Ngoài ra, việc thử nghiệm còn là cơ sở cần thiết cho hồ sơ nghiệm thu, chứng minh năng lực nhà cung cấp và tuân thủ các yêu cầu pháp lý trong xây dựng. Đặc biệt, trong các công trình lớn hoặc dự án công, gạch không được kiểm tra chất lượng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về kỹ thuật và tài chính. Vì vậy, thử nghiệm không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là bước bảo vệ uy tín và trách nhiệm của chủ đầu tư, đơn vị thi công và nhà cung cấp vật liệu.
Chất lượng gạch nung được đo bằng các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể, giúp đảm bảo độ bền và an toàn cho công trình. Đừng bỏ qua bước thử nghiệm trước khi thi công.
